DRAGAN STANKOVIĆ: Novim zakonom uređujemo katastar nepokretnosti RS

Nova zakonska rješenja o premjeru i katastru Republike Srpske donose izmjene u vezi sa naknadom za polaganje stručnog ispita, radom geodetskih organizacija, brojem zaposlenih lica geodetske struke, tehničkom kontrolom glavnih projekata, sticanjem licence, postavljanjem privremenog zastupnika u postupcima izlaganja na javni uvid, zabilježbom spora i upravnog postupka

razgovarao SLAVIŠA MIRKOVIĆ       foto Aleksandar ARSENOVIĆ

Prijedlog izmjena i dopuna Zakona o premjeru i katastru Republike Srpske čiji je obrađivač RUGIPP izazvao je veliko interesovanje javnosti. Narodna skupština Republike Srpske usvojila je Nacrt zakona o izmjenama i dopunama Zakona o premjeru i katastru Republike Srpske uputila ga na javnu raspravu smatrajući da je neophodno da se konsultuju organi, organizacije, naučne i stručne institucije i zainteresovani građani. Direktor Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove, Dragan Stanković, ističe da je njegova institucija dala doprinos organizovanju javnih rasprava.
-Tokom javnih rasprava ukazala se potreba za održavanjem posebnog sastanka predstavnika RUGIPP-a sa predstavnicima Društva geodetskih inženjera i geometara Republike Srpske, Advokatske komore Republike Srpske, Savezom opština i gradova Republike Srpske, Privredne komore Republike Srpske, Društva vještaka Republike Srpske i Arhitektonsko-građevinsko-geodetskim fakultetom Univerziteta u Banjaluci.

Nakon završetka procesa uspostavljanja katastra nepokretnosti, svi podaci o nepokretnostima i pravima na njima se vode u jedinstvenoj evidenciji kod jednog organa, a stranke dobijaju izvod iz javne evidencije, poznat kao list nepokretnosti

Nakon svih sastanaka radna grupa za izradu Prijedloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o premejru i katastru Republike Srpske (Prijedlog zakona) je dopunjena sa predstavnicima tih udruženja i institucija. Svi dostavljeni prijedlozi i sugestije na Nacrt zakona su razmotreni, nakon čega je određeni broj prihvaćen i ugrađen u tekst Prijedloga zakona.
Prijedlogom zakona, u odnosu na Nacrt, između ostalog, umanjeni su iznosi naknade za polaganje stručnog ispita koji se polaže pred RUGIPP-om, te su u odnosu na Nacrt izmijenjene odredbe kojima se uređuje rad geodetskih organizacija. Takođe, za razliku od Nacrta, Prijedlogom zakona predviđeno je da se neće mijenjati broj zaposlenih lica geodetske struke u odnosu na odredbe važećeg Zakona, što je jedan od uslova za rad geodetskih organizacija, imajući u vidu da je rezultat javne rasprave pokazao da bi se geodetske organizacije na ovaj način suočile sa otežanim poslovanjem. Isto tako, Prijedlogom zakona ostavljena je mogućnost da tehničku kontrolu glavnih projekata mogu vršiti i geodetske organizacije koje odredi investitor, čime je geodetskim organizacijama omogućeno da zadrže jedan dio svojih poslova kao i prihoda. Pooštravanje uslova za sticanje licence koje je bilo predviđeno Nacrtom, izmijenjeno je u Prijedlogu zakona jer je tokom javnih rasprava ukazano na činjenicu velikog odliva kadra geodetske struke koji bi se ovim intenzivirao.

Prijedlogom zakona izmijenjene su odredbe koje propisuju postavljanje privremenog zastupnika u postupcima izlaganja na javni uvid podataka o nepokretnostima i utvrđivanje prava na nepokretnostima u svrhu osnivanja katastra nepokretnosti, na način da se u slučaju da načelnik ili gradonačelnik jedinice lokalne samouprave ne dostavi podatke o licima koja će biti postavljena za privremene zastupnike u postupcima izlaganja, kao i u slučaju kada je jedinica lokalne samouprave stranka u postupku, privremeni zastupnik se postavlja iz reda advokata ili poslovno sposobnih lica, te se propisuje iznos naknade koju za svoj rad dobijaju.
Za razliku od Nacrta zakona, koji je propisivao način upisa zabilježbe spora i zabilježbe upravnog postupka, u Prijedlogu zakona su brisane odredbe koje se odnose na zabilježbu upravnog postupka, te su izmijenjene odredbe kojima se propisuje zabilježba spora u javnim evidencijama.
Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o premjeru i katastru Republike Srpske usvojen na Petoj redovnoj sjednici NSRS, te da će nakon što bude objavljen u Službenom glasniku Republike Srpske stupiti na snagu.

Postupak osnivanja katastra nepokretnosti u određenoj katastarskoj opštini uključuje formiranje komisije za izlaganje podataka o nepokretnostima i pravima na njima – na javni uvid

RUGIPP osniva novu jedinstvenu evidenciju o nepokretnostima, odnosno katastar nepokretnosti. Dokle se sa tim stiglo i kakve koristi od toga imaju građani?
– RUGIPP osniva katastar nepokretnosti, odnosno jedinstvenu evidenciju o nepokretnostima i pravima na nepokretnostima na teritoriji cijele Republike Srpske. Procedura je takva da se formira komisija za izlaganje na javni uvid podataka o nepokretnostima i utvrđivanje prava na nepokretnostima za određenu katastarsku opštinu. Komisija u skladu sa Zakonom o premjeru i katastru Republike Srpske, a u svrhu osnivanja katastra nepokretnosti, objavljuje Oglas o osnivanju katastra nepokretnosti u katastarskoj opštini u kojoj se osniva katastar nepokretnosti i na internet stranici RUGIPP-a, najkasnije 30 dana prije početka izlaganja podataka o nepokretnostima i utvrđivanja prava na nepokretnostima. Pored toga, komisija svim upisanim nosiocima prava u javnim evidencijama dostavlja pismeni poziv na adresu sa tačno naznačenim terminom i mjestom održavanja javne rasprave.
Po završetku postupka uspostavljanja novog katastra nepokretnosti, podaci o nepokretnostima, pravima i nosiocima prava svojine na nepokretnostima vodiće se u jedinstvenoj evidenciji, kod jednog organa, a stranke će dobijati jedan izvod iz javne evidencije (list nepokretnosti). Osnivanjem jedinstvene, tačne i ažurne evidencije o nepokretnostima, pravima na njima i nosiocima tih prava, povećaće se vrijednost zemljišta i drugih nepokretnosti, olakšati pravni promet i pristup kreditima, te povećati mogućnost investicionih ulaganja, što je od ogromnog značaja, posebno za poslovnu zajednicu i buduće investitore, kao i druge nosioce prava svojine na nepokretnostima. Do sada je na teritoriji Republike Srpske završeno izlaganje na javni uvid podataka o nepokretnostima i utvrđivanje prava na nepokretnostima u 593 katastarske opštine, dok je u toku izlaganje u 66 katastarskih opština i pripreme za izlaganje u njih 94. Banjaluka, kao najveći grad Republike Srpske i u koju se najviše investira, ima ukupno 98 katastarskih opština, od toga je završeno izlaganje u 89, a u toku je i u tri preostale.

Učestvovali ste na 15. Regionalnoj konferenciji o katastru i infrastrukturi prostornih podataka koja je održana u Beogradu početkom septembra, koja je okupila svjetske eksperte iz najznačajnijih međunarodnih i regionalnih katastarskih organizacija. Kakve utiske i saznanja nosite sa konferencije?
– Na jednom mjestu, okupljeni su istaknuti eksperti iz oblasti katastra, direktori geodetskih uprava iz regiona i drugi učesnici koji su zainteresovani za ovu oblast. Tokom konferencije istaknut je značaj geodetskih uprava za cijelo društvo imajući u vidu da su geoprostorni i katastarski podaci kojim upravljaju, resurs koji treba održavati i upravljati njime u skladu sa važećim propisima.
Takođe, održan je niz panel diskusija gdje su prisutni imali priliku da se upoznaju sa temama iz oblasti doprinosa zelenoj tranziciji i otpornosti na klimatske promjene, podrške tržištu nepokretnosti i e-planiranju, unapređenja geoprostornih podataka i usluga i regionalna SDI saradnja.
Sa velikim zadovoljstvom mogu najaviti da će RUGIPP 2024. godine biti domaćin i organizovaće 16. Regionalnu konferenciju o katastru i infrastrukturi prostornih podataka.

RUGIPP je počeo implementaciju novog projekta „Digitalno unapređenje upravljanja zemljištem za evropsku budućnost BiH“ – DELEF. Možete li nam reći nešto više o ovom projektu?
– To je donatorski projekat Kraljevine Švedske koji se realizuje uz podršku Švedske uprave za kartografiju, katastar i zemljišne knjige Lantmateriet, posredstvom Švedske razvojne agencije (SIDA) i Švedske ambasade u BiH. Ovim projektom je predviđeno da se radi na unapređenju i jačanju kapaciteta entitetskih geodetskih uprava i na taj način da se doprinese njihovoj transformaciji u moderne, tehnološki razvijene, pouzdane i efikasne uprave kroz stručnu i tehničku podršku geodetskim upravama u BiH (RUGIPP i FGU). Jačanjem stručnih kapaciteta i dostizanjem definisanih ciljeva u oblasti masovne procjene vrijednosti nepokretnosti, infrastrukture geoprostornih podataka i geodetske infrastrukture, Bosna i Hercegovina će napraviti iskorak u reformi zemljišne administracije, što vodi bliže ka članstvu u Evropsku uniju.

Prijedlogom zakona ostavljena je mogućnost da tehničku kontrolu glavnih projekata mogu vršiti i geodetske organizacije koje odredi investitor, čime je geodetskim organizacijama omogućeno da zadrže jedan dio svojih poslova kao i prihoda

Projekat DELEF počeo je u avgustu 2023. godine, a planirano trajanje projekta je pet godina (2023-2028). RUGIPP-u je pripala čast da organizuje konferenciju povodom otvaranja projekta DELEF, a koja je održana 10. oktobra u Banjaluci i koja je okupila predstavnike Vlade Republike Srpske, Švedske ambasade u BiH, Republičkog geodetskog zavoda Srbije, Švedske uprave za kartografiju, katastar i zemljišne knjige Lantmateriet, Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta u Banjaluci, Federalne uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove predstavnike jedinica lokalnih samouprava i druge zainteresovane.
Predviđeno je da projekat DELEF bude tehnička podrška planiranom Projektu za masovnu procjenu vrijednosti nepokretnosti, e-upravljanje i poboljšanje infrastrukture geoprostornih podataka u Republici Srpskoj, za čiju su implementaciju planirana kreditna sredstva Svjetske banke.

Veliku buru izazvao je Zakon o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti. Kakav je stav RUGIPP-a u vezi sa tim?
– Imajući u vidu Ustav Republike Srpske i to Amandman XXXII tačka 6. na član 68. Ustava Republike Srpske kojim je propisano da Republika uređuje i obezbjeđuje, između ostalog, svojinske i obligacione odnose i zaštitu svih oblika svojine i član 70. stav 1. tačka 2, kojim je propisano da Narodna skupština Republike Srpske donosi propise i ostale akte, RUGIPP kao izvršni organ vlasti je u obavezi da kao stvarno nadležan organ, između ostalog, reguliše imovinske odnose na nepokretnoj imovini koja služi za funkcionisanje svih nivoa javne vlasti, u skladu sa Ustavom i zakonima Republike Srpske. Vlada Republike Srpske, kao predlagač Zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti (Zakon), a RUGIPP kao obrađivač Zakona, koji je trebao da bude usvojen na Petoj redovnoj sjednici NSRS, povukla je sa dnevnog reda navedeni Zakon radi korekcija koje treba da se obave i dodatnih usaglašavanja svih nivoa nosilaca javne vlasti. Očekujem da se ovaj Zakon nađe na dnevnom redu Narodne skupštine Republike Srpske u dogledno vrijeme. Primjećujem da su najviše buke u vezi sa ovim Zakonom podigli poslanici u Narodnoj skupštini Republike Srpske koji raniju verziju ovog Zakona nisu podržali prošle godine, čak nisu bili ni prisutni prilikom glasanja. Vlada Republike Srpske i RUGIPP kojim rukovodim kao direktor će u narednom periodu pripremiti Prijedlog zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti kojim će zaštititi imovinu Republike Srpske i ta borba se nastavlja sa ciljem zaštite imovine Republike Srpske. U prethodnom periodu, po saznanju iz medija, zbog Zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti Sjedinjene Američke Države su me stavile na njihovu „crnu listu“. Shodno tome, moram istaći da svoj posao kao direktor RUGIPP-a obavljam u skladu sa Ustavom i zakonima Republike Srpske, te se nadam i uvjeren sam da ćemo uspjeti u borbi za zaštitu imovine Republike Srpske.