Evropa jača diplomatiju kako bi zaštitila ekonomiju od Kine

Evropska unija pokušava da osmisli defanzivniju strategiju prema Kini te diplomatskim putevima pokušava ograničiti sposobnost Pekinga da kupuje strateški važne kompanije u Evropi, njenom najvećem trgovinskom partneru, otkrivaju službenici i diplomate, prenosi Reuters.

Uprkos tome što će skupom dominirati nadolazeći izlazak Velike Britanije iz EU-a, evropski čelnici će samit 21. marta iskoristiti kako bi razgovarali i o politici prema Kini, po prvi put u mnogo godina.

Dio je to niza susreta na najvišem nivou koji se održavaju uoči posjete kineskog predsjednika Xija Jinpinga Italiji i Francuskoj i evropsko-kineskog samita 9. aprila.

Ubrzanje diplomatskih aktivnosti, što uključuje posebne odbore evropskih izaslanika, stručnjaka i ministara spoljnih poslova, pokazatelj je preispitivanja kinesko-evropskih odnosa nakon decenije trgovinskog rasta i dobre volje između Brisela i Pekinga, koja je bila u kontrastu s agresivnijim pristupom Sjedinjenih Američkih Država.

Evropa najveći trgovinski partner Kine

Evropski optimizam pretvorio se u frustraciju zbog sporosti Kine u otvaranju svoje ekonomije, rastom kineskih akvizicija u ključnim sektorima, američkog pritiska za izolacijom Kine zbog straha od špijunaže i utiska u Briselu da Peking nije ispunio svoje obećanje zauzimanja za slobodno tržište i globalizaciju.

Četiri istaknute evropske  diplomate i funkcionera koji su u bliskom kontaktu s Kinezima ističu kako gube nadu oko poslovnih pitanja koja godinama stoje na mjestu, poput pregovora o posebnom sporazumu o podsticanju investicija, o kojem se razgovara već više od decenije.

“Kinezi kažu sve prave stvari, no kad dođe vrijeme da se donese odluka, oni odgađaju i odgađaju”, tvrdi jedan funkcioner EU-a i navodi primjer prekršenog roka iz oktobra, kada je Kina trebalo da finalizuje dogovor kojim je trebala prihvatiti evropski sistem zaštite imena prehrambenih proizvoda.

Kina je odustala i od sporazuma u sklopu kojeg je trebala investirati u evropski infrastrukturni fond vrijedan nekoliko milijardi eura.

Portparol kineskog Ministarstva spoljnih poslova Lu Kang u petak je rekao novinarima da se Kina nada da će Evropa i dalje pružati “pravedno, ispravno, nediskriminirajuće okruženje” za kineske kompanije.

Kinesko-evropska trgovina dnevno bilježi preko milijardu eura razmjene, što Evropu čini najvećim trgovinskim partnerom Kine, dok je ta država na drugom mjestu, iza SAD-a, kao tržište za evropska dobra i usluge.

Ali, kineske trgovinske barijere puno su veće od evropskih u gotovo svakom ekonomskom sektoru, pokazalo je istraživanje kompanije Rhodium Group iz New Yorka i njemačkog Instituta Mercator za kineske studije.

‘Proizvedeno u Kini 2025.’

Kineske investicije u EU puno su veće od evropskih investicija u Kini u većini industrija, tvrde te dvije grupacije.

Prije dvije godine se činilo da politika “Amerike na prvom mjestu” predsjednika Donalda Trumpa ujedinjuje Evropu i Kinu, posebno nakon Xijeve obrane otvorene trgovine na Svjetskom ekonomskom forumu u Davosu.

Evropljani sada shvataju da promjena stila kineske politike nije dovela do manje protekcionizma Pekinga.

EU tvrdi da se kineska inicijativa razvoja industrija visoke tehnologije, prozvana “Proizvedeno u Kini 2025.”, temelji na ilegalnoj državnoj podršci i subvencijama koje prijete evropskoj industriji.

Kina odbacuje te optužbe.

Na samitu ovog mjeseca evropski čelnici najvjerovatnije će raspravljati je li ostvariva zabrana Huaweijevih mobilnih mreža nove generacije, iako je rasprava u evropskim prijestolnicama u ranim fazama.

Peking postaje strateški rival

Huawei je najveći svjetski proizvođač telekomunikacione opreme, suočen s propitivanjem zapadnih država zbog povezanosti s kineskom vladom i američkih optužbi da omogućava špijunažu, zbog čega Washington poziva na bojkot njegove tehnologije.

“Niko u EU ne želi izolovati Kinu. Ali, moramo se bolje opremiti protiv države koja je u nekim područjima postala strateški rival”, ističe evropski diplomata.

Kineski premijer Li Keqiang trebalo bi da učestvuje na samitu u Briselu u aprilu i tamo pozove na pravedan odnos prema Kini u trgovini i investicijama.

Li će kasnije tog mjeseca u Hrvatskoj održati samit sa 16 čelnika centralnih i istočnih članica EU-a i nekoliko država van tog bloka.