Evropska unija okreće leđa Dalekom istoku, je li to šansa za Balkan
Evropska unija će narednih godina sprovoditi jedno od najvećih geostrateških ekonomskih repozicioniranja, a zapadni Balkan bi, ako provede potrebne reforme, od toga mogao profitirati.
Naime, evropska privreda trpi velike posljedice zbog činjenice da su svjetski lanci snabdijevanja sirovinama i robom poremećeni zbog koronavirusa. Većina evropskih dobavljača nalazi se u Kini i sada mnoge evropske zemlje, a posebno Njemačka, žele pozicionirati dobavljače bliže svojim granicama, kako bi izbjegli ovakve probleme u budućnosti.
Stvaranje jedinstvenog tržišta na Zapadnom Balkanu, inicijativa koju je pokrenula EU, koja je u medijima poznata kao mini Schengen, mogla bi biti šansa da Zapadni Balkan transformiše svoju ekonomiju, piše Deutsche Welle.
Ako bi se zemlje Zapadnog Balkana mogle dogovoriti o uvođenju zajedničkog ekonomskog prostora, po uzoru na EU, bila bi to šansa da prigrabi dio dobavljačkih lanaca i na taj način popravi svoju ekonomsku poziciju.
Pojašnjenja radi, mini Schengen, odnosno zajednički ekonomski prostor na Zapadnom Balkanu, obuhvatao bi četiri slobode: slobodu kretanja robe, slobodu kretanja usluga, slobodu kretanja kapitala i slobodu kretanja rada na cijelom području Zapadnog Balkana. To znači da granice između zemalja ne bi postojale za ove četiri slobode, odnosno građanin bilo koje od njih bi se mogao zaposliti u bilo kojoj drugoj zemlji regiona s jednakim pravima kao i domaći radnici, a na isti način bi ljudi mogli, bez carina i kontrola, razmjenjivati robu, usluge i kapital.
Da bi prostor profunkcionisao u praksi, potrebno je da se definišu standardi u sve četiri oblasti, kojih bi se pridržavale sve zemlje članice slobodnog ekonomskog prostora, kao i sudska instanca koja bi mogla da odlučuje u slučaju sporova ili pritužbi o kršenju pravila.
Njemački Deutsche Welle ističe da čak 68 posto njemačkih kompanija planira azijske dobavljače zamijeniti evropskim, i ističe da je to velika šansa za region.
“Za njemačke firme bi to moglo značiti manje dobavljača u Aziji, ali više u Istočnoj i Južnoj Evropi. Na Zapadnom Balkanu mnogi polažu velike nade u investicije iz Njemačke”, piše DW.
Iz Ureda EU u BiH ističu da inicijativa za uspostavljanje zajedničkog regionalnog tržišta Zapadnog Balkana u okviru Berlinskog procesa nudi “mapu puta” da region postane atraktivniji za investicije.
“Zbog toga je potrebno da se cijeli region snažno posveti daljem proširivanju regionalne ekonomske integracije na temelju pravila i standarda EU, a čime se region i njegova privredna društva približavaju unutrašnjem tržištu EU. Regionalni sporazum o roamingu, potpisan na Digitalnom samitu Zapadnog Balkana u aprilu 2019. godine, bio je važan korak ka zajedničkom roaming prostoru EU i Zapadnog Balkana”, naglasili su.
