Grafik zavisnosti EU od Rusije
Dok se SAD brzo udaljavaju od uvoza ruskih energenata, EU – jednom od ključnih trgovinskih partnera Rusije – potrebno je više vremena da se odvoji od ruskog gasa, nafte i uglja, uprkos pojačanoj kontroli nad zemljom koja je napala Ukrajinu krajem februara. Podaci o uvozu pokazuju koliko je zaista velika razlika u njihovoj energetskoj zavisnosti od Rusije EU i SAD.
Ruski izvoz se u velikoj mjeri zasniva na sirovinama, pri čemu fosilna goriva čine apsolutnu većinu robe koju su EU i SAD dobile iz ove zemlje rokom 2021. godine. Ostale sirovine poput gvožđa, čelika i drveta, kao i dragog kamenja i metala čine znatno manji udio uvoza iz Rusije u SAD i zemlje članice EU.
Dnevno je trošeno 50 miliona dolara na uvoz ruskih energenata u SAD pre invazije, za razliku od skoro 300 miliona dolara koji su trošeni u EU svakog dana. Ovo su podaci dobijeni od Evropske komisije, baze podataka UN Comtrade i Biroa za popis stanovništva SAD.
Proizvodi uvezeni iz Rusije činili su samo 0,7 posto ukupne robne razmene SAD u prošloj godini, dok je u EU iznosila značajnijih 3,6 odsto. Međutim, obe zemlje pokušavaju da zacrtaju sličan kurs u zaustavljanju uvoza energenata koji su toliko važni za finansiranje Rusije.
Samo mali dijelovi EU, vjerovatno oni koji su se donekle pripremili za trenutnu situaciju, uspjeli su da postanu nezavisni od ruskih energenata u poslednjih mjesec i po dana. Baltičke države Estonija, Litvanija i Letonija objavile su ove nedjelje da obustavljaju sav uvoz energenata iz Rusije. Američki Kongres je u četvrtak skoro jednoglasno usvojio predlog zakona o zabrani uvoza ruske nafte, gasa i uglja nakon što su slične naredbe već stigle iz Bijele kuće. Budući da je i sama veliki proizvođač fosilnih goriva, SAD svakako ima više vremena da ispoštuje ovu zabranu.
Duboko ukorenjena energetska zavisnost
EU je, s druge strane, izdala samo zabranu ruskog uglja, takođe od četvrtka. Njujork tams navodi da je u bloku najlakše zameniti fosilno gorivo. Očekuje se da će zabrani biti potrebno četiri mjeseca da stupi na snagu. Ipak, mogućnost zamene ruskog uglja uvozom iz drugih zemalja neće zaštititi EU od plaćanja premije za prelazak, koja će se potom prenijeti na potrošače.
Uvoz ruske nafte i gasa, koji na kontinent stižu cjevovodima, mnogo je više ukorenjen u evropsku energetsku infrastrukturu. Prema saopštenju Evropske unije, potpuna ruska energetska nezavisnost može biti postignuta tek u drugoj polovini tekuće decenije, odnosno „znatno prije 2030. godine“, kako se navodi u izvještaju. EU, međutim, pokušava da smanji svoju potražnju za ruskim gasom za dvije trećine prije kraja 2022. To je ambiciozan cilj s obzirom na to da terminali za isporuku gasa „bez cevovoda” nisu rasprostranjeni u delovima kontinenta. Baltičke zemlje su napravile odredbe otvaranjem novog LNG terminala u litvanskoj luci Klajpeda 2014. godine i povezivanjem sa mrežom gasovoda u regionu.
Izvor: Energijabalkana.net
