NEDELJKO ELEK: Energetski preobražaj Republike Srpske

Problem je nedostatak gasne mreže i male količine potrošnje gasa. Naš osnovni zadatak, a i moj cilj kada sam dolazio u ovu kompaniju, je proširenje gasne mreže. Prvi moj zadatak je bio prelazak Sarajevo-Gasa u vlasništvo Vlade Republike Srpske

piše SLAVIŠA MIRKOVIĆ      foto Aleksandar ARSENOVIĆ

Godina 2022. za Sarajevo-Gas ostaće zabilježena kao početak značajnih promjena. Promjene na čelu preduzeća, zatim i promjene vlasniče strukture, jer je Republika Srpska odlučila da otkupi akcije koje su ranije bile u vlasništvu privatnih kompanija. Time su se stekli uslovi da preduzeće koje upravlja 41-nim kilometrom gasovoda, od Karakaja do granice sa FBiH, počne sa planovima o investicijama kojima će proširiti gasnu mrežu i povećati broj korisnika i potrošnju gasa. Direktor Sarajevo-Gasa, Nedeljko Elek, najavio je širenje gasne infrastrukture na istoku Republike Srpske, što je zahvaljujući postojećoj interkonekciji u Šepku moguće bez čekanja dozvola za nove interkonekcije, koje dolaze sa zajedničkog nivoa BiH. 

Projekti gasifikacije Šekovića, Milića, Vlasenice, Han Pijeska, Bratunca, Pala, Srebrenice, te Ski-centara Igrišta i Jahorina, koštaju oko  75 miliona KM

-Sarajevo-Gas je donedavno bio u većinskom vlasništvu privatnih fondova. Sada je 94 odsto u vlasništvu fondova Republike Srpske. To Vladi daje mogućnost da preko ovog preduzeća uđe u kapitalne projekte proširenja gasne mreže na istoku RS. Projekat gasifikacije istoka RS je nešto što će promijeniti izgled ovog dijela RS. U zapadnom dijelu RS se mnogo više grade putne infrastrukture. Zbog drugačijeg geografskog položaja na istoku su ti projekti teže izvodljivi, a neki gotovo i nemogući. Zato mislim da su turizam i energija komparativne prednosti istoka RS i to moramo da koristimo. Gasifikacijom Jahorine, Istočnog Sarajeva, Pala i Igrišta stvorićemo uslove za privlačenje većih i snažnijih investitora iz oblasti industrije i prerade. Ova godina je jako teška i izazovna i sa stanovišta budžeta RS, ali i spoljnih kreditora – kaže Elek.

On dodaje da je Sarajevo-Gas Iz vlastitih sredstva započelo sa montiranjem velike gasne stanice u Šekovićima, i uvezivanjem na postojeći gasovod stiču se uslovi za početak gasifikacije te opštine. Nakon toga, isti planovi bi uslijedili za Vlasenicu, Miliće i, Ski-centar Igrišta, dok bi se jedan krak gasovoda usmjerio prema Han Pijesku. Sa druge strane, iz pravca Zvornika, planiran je gasovod prema Bratuncu i Srebrenici. Treća grupa investicija odnosi se na gasifikaciju Pala, Jahorine i priključenje toplane u Istočnom Novom Sarajevu na gas, kao i izgradnje manjeg skladišta gasa u toj opštini. Za realizaciju ovih projekata potrebno je oko 75 miliona maraka, a procjenjuje se da bi sa njima Sarajevo-Gas dobilo novu potrošnju od 53 miliona kubika gasa.

-Mišljenja sam da od velikih finansijskih institucija tipa Svjetske banke, EBRS-a  ne možemo puno očekivati. Moramo se nasloniti na vlastite izvore i potencijale. Svi strani kreditori postavljaju mnogo političkih uslova koji nemaju veze sa biznisom, a projekat gasifikacije se mora posmatrati kao čista biznis priča. Upravo zato i mislim da će domaće banke imati najveći interes u finansiranju ovih projekata. Naša očekivanja od Vlade RS su u smislu brzih izdavanja dozvola i donošenja odluke o proglašavanju opšteg interesa. Sve ostalo može Sarajevo-gas, jer sam ubijeđen da imamo kadrove i ljude koji mogu da odgovore svakom zadatku i na to sam najviše ponosan.

Fokus širenja gasne mreže u ovoj godini biće na gasovodu Pale-Jahorina i gasifikaciji toplane u Istočnom Novom Sarajevu- kaže Elek i dodaje da je od krucijalne važnosti dobra saradnja sa lokalnim zajednicama.

Sarajevo-Gas je donedavno bio u većinskom vlasništvu privatnih fondova. Sada je 94 odsto u vlasništvu fondova Republike Srpske

-Apelujem na sve načelnike da ne izdaju građevinske dozvole za zgrade koje se griju na struju. Mi u ovom trenutku zbog poskupljenja električne energije imamo veliki broj zahtjeva za novim priključcima, ali nažalost postoji veliki broj zgrada gdje ne postoje tehnička mogućnost za priključke gasa. Sa ovakvom politikom izgradnje zgrada koje se griju na električnu energiju uništavamo naš ključni resurs, a to je Elektroprivreda RS.

Sa svim gasnim preduzećima iz FBiH imaju odličnu saradnju i kada je u pitanju struka, slažu se u svemu.

-Kada se upetljaju nestručni ljudi, onda nastaju problemi. Sav problem u gasnom sektoru nastaje u jednoj neustavnoj odluci Vlade FBiH, gdje se ograničava normalno funkcionisanje tržišta gasa. Republika Srpska već ima Zakon o gasu, kao i sertifikovanog regulatora. Ostalo je još da Federacija u svom dijelu donese iste odluke i da normalno možemo sarađivati kao dva odvojena subjekta. To što smo dva odvojena subjekta ne znači da ne možemo da radimo na zajedničkim projektima. Sa kolegama iz BH gasa mi već radimo na tome i nadamo se da ćemo imati podršku entitetskih vlada i Savjeta ministara.