Kako su Britanci postali najveći strani investitori u BiH

Priliv direktnih stranih investicija u Bosnu i Hercegovinu u 2022. godini iznosio je 1,44 milijarde KM, što je do sada najviši zabilježeni iznos, pokazuju podaci Centralne banke Bosne i Hercegovine (CBBiH) koje smo nedavno objavili.

Ovi rekordni tokovi direktnih investicija u 2022. godini su za 310 miliona KM, odnosno za 21 posto veći nego u 2021. godini, kada su iznosili 1,13 milijardi KM. Ono što je zanimljivo jeste da je na prvom mjesto stranih investitora u BiH u prošloj godini izbila Velika Britanija.

Naime, u pogledu geografskog rasporeda, najviše priliva investicija tokom 2022. godine bilo je iz Velike Britanije (271,8 miliona KM), a onda iz Austrije (175,8 miliona KM), Holandije (166,6 miliona KM), Njemačke (159,5 miliona KM) i Srbije (134,4 miliona KM).

Britanci se već nekoliko posljednjih godina polako penju na listi najznačajnijih stranih investitora u BiH, ali je ovo prvi put da su izbili na samo čelo, odnosno prvu poziciju, izvještava BiznisInfo.ba.

Podsjetimo, najviše priliva investicija tokom 2021. godine bilo je iz Švicarske (210,8 miliona KM), a onda iz Turske (147 miliona KM) i Velike Britanije (126,1 milion KM). Najviše priliva investicija tokom 2020. godine bilo je iz Hrvatske, a onda iz Srbije te Austrije.

Najviše priliva investicija tokom 2019. godine bilo je iz Rusije, a onda iz Hrvatske i Velike Britanije, a prema ranijim objavama Centralne banke BiH.

Strani investitori u BiH prije 2022.

Najveći iznos stanja direktnih investicija ukupno gledajući u poslijeratnom periodu se i dalje odnosi na Austriju (2,69 milijardi KM ili 15,4 posto ukupnog stanja investicija), Hrvatsku (2,54 milijarde KM ili 14,6 posto) i Srbiju (2,43 milijardi KM ili 13,9 posto).

Pa, kako su onda Britanci izbili na prvo mjesto. Naime, to se desilo uglavnom zahvaljujući investicijama iz oblasti rudarstva, odnosno proizvodnje baznih metala i energije, ali i drugim granama industrije.

Naime, posmatrano po djelatnostima, najviše investicija u 2022. je realizovano u oblasti proizvodnje i snabdijevanja električnom energijom u iznosu od 199,9 miliona KM, zatim u oblasti finansijskih uslužnih djelatnosti u iznosu od 146,8 miliona KM, te u oblasti proizvodnje baznih metala 122,9 miliona KM.

Jedna od najvećih britanskih investicija u BiH trenutno je rudnik u Varešu, odnosno iskopavanja koja provodi kompanija Adriatic Metals čija je matična kompanija registrovana u Velikoj Britaniji.

Podsjetimo da je riječ o jednoj od najvećih investicija u BiH od koje se očekuje profit od preko milijardu dolara. Ukupna aktiva ove kompanije u BiH dosegla je na kraju prošle godine iznos od oko 200 miliona KM. Ulaganja u Varešu traju već godinama a očekuje se da ove godine krene proizvodnja.

Britanci provode i druge velike investicije u rudrstvu. Tako je  2018. godine otvoren moderni rudnik u Olovu, što je investicija britanske Mineco grupe. Kako je tada rečeno, ovo je prvi rudnik metala nakon 30 godina u Bosni i Hercegovini i jedini s podzemnom eksploatacijom metala, u kojem će se primjenjivati najbolja svjetska praksa i tehnologija.

Mineco grupa stoji i iza rudnika SASE u Srebrenici.

Inače, glavnina rasta stranih direktnih investicija u 2022. je posljedica visokih reinvestiranih zarada postojećih nefinansijskih i finansijskih preduzeća sa stranim investicijama, dok su ulaganja u obliku vlasničkog kapitala i ostalog kapitala (međukompanijskog pozajmljivanja) iznosila ukupno 500 miliona KM.

Još jedna značajna britanska investicija u BiH je Excel Assemblies BH, proizvođač kablova smješten u Maglaju, potom firma Steelmin BH d.o.o. Jajce itd.