Tajna modela njemačke privrede
Najveća ekonomija Evrope svake godine usisa stotinu hiljada inženjera školovanih po dualnom sistemu. Ključ uspjeha su porodična mala i srednja preduzeća
U Njemačkoj ne postoji nijedan procenat mladih ljudi koji nemaju posao. Po završetku školovanja čeka ih radno mjesto. Kao nešto najnormalnije. Ovo tvrdi Oliver Scivbl, zadužen za ekonomski razvoj Frankfurta. Pri tom otkriva i tajnu njemačkog modela privrede: u dobroj edukaciji i primjeni tog znanja.
– Najveća ekonomija Evrope, koja fascinira ostatak svijeta, svake godine usisa sa univerziteta više desetina pa i stotinu hiljada tek stasalih inženjera. Za njihovo obrazovanje brine čuveni dualni sistem, koji u spoju sa privredom daje dobre rezultate.
Dobar dio privrednog čuda ove zemlje treba da zahvali strukturi privrede. Njemačka i dalje, u cijeloj Evropi, ima najviše radnih mjesta u industriji. To je oko 40 posto, procjenjuje Scivbl.
– Frankfurt je finansijski centar u njemu sjedište ima 190 banaka, uključujući Evropsku centralnu banku i Njemačku centralnu banku. Ali se ne može reći da u privredi dominira sektor usluga. On ima jaku farmaceutsku i hemijsku industriju. Upravo zbog te raznovrsnosti i zastupljenosti svih sektora njemačka ekonomija je tolika dobra i jaka.
Zabluda bi bila reći da Njemačka izvozne uspjehe bilježi samo zahvaljujući gigantima kakvi su Porše ili Mercedes. U državi posluje oko četiri miliona firmi, ali mala i srednja preduzeća predstavljaju 90 posto ekonomije. Samo u pokrajini Hesen posluje 283.000 malih i srednjih preduzeća sa ukupnim prometom od 160 milijardi eura. I te manje kompanije su umrežene, odnosno uglavnom posluju kao dobavljači velikih korporacija poput Simensa.
Suština njemačke ekonomije je u solidarnosti. Velika preduzeća plaćaju čak jednu vrstu poreza da bi na taj način pomagala mala. Samo grad Frankfurt po tom osnovu ubere 1,8 milijardi eura godišnje i preusmjeri kao podršku malim i srednjim preduzećima.
– BMV kada ide u Kinu da otvori proizvodnju on povuče za sobom sve svoje dobavljače. Nekada su mala i srednja preduzeća proizvodila mnogo stvari, ali su shvatili da ne može svako da proizvodi sve. Danas su specijalizovana uglavnom samo za jedan proizvod, koji ako je potrebno ugrađuju i servisiraju – kaže Rajhard Fronlih, predstavnik privredne komore Frankfurta.
Zajedničko za većinu njemačkih preduzeća jeste da su mahom porodična. I u tome bi se mogla sažeti tajna njihovog uspjeha. Fronlih, kao prednost, navodi to što porodice imaju dugoročne planove, posjeduju dosta kapitala i nisu prinuđene da ih brzo prodaju ili plasiraju na berzi.
Prosječni kapital malog preduzeća u Njemačkoj iznosi 7,2 miliona eura, a kod nas? Kada se to sagleda jasno je gdje smo i šta smo i zašto naša preduzeća nemaju novca da ulažu u širenja i inovacije.
Hesen kao obrazac za BiH
U Njemačkoj posluje oko četiri miliona firmi, od kojih su 90 posto mala i srednja preduzeća. Samo ih u pokrajini Hesen posluje 283.000 sa prometom od 160 milijardi eura. Inače, pokrajina Hesen spada u prvih deset regiona u Evropi po inovativnosti i za istraživanja izdvaja oko 2,8 posto BDP, a čak 77 posto investicija realizuje upravo biznis sektor.
( M. Avakumović)
