Koja su pitanja regulisana svemirskim pravom?

Međunarodno svemirsko pravo je nastalo kako bi se smanjile tenzije u vrijeme vrtoglave svemirske trke između tadašnjeg Sovjetskog saveza i Sjedinjenih Američkih Država.

Iako se sporazumom iz 1979. godine zabranjuju bilo kakve komercijalne aktivnosti na Mjesecu i drugim nebeskim tijelima, nisu ga potpisale vodeće svemirske sile.

Da li je dozvoljeno nuklearno naoružanje postaviti na nebeska tijela, šta ako dođe do sudara satelita ili sukoba astronauta, pitanja su kojima se bavi svemirsko pravo koje se izučava na mnogim pravnim fakultetima u svijetu, javlja Radio-televizija Srbije.

Međunarodno svemirsko pravo je nastalo kako bi se smanjile tenzije u vrijeme vrtoglave svemirske trke između tadašnjeg Sovjetskog saveza i Sjedinjenih Američkih Država. Osim postavljanja pravnih pravila u svemiru, regulative svemirskog prava uključuju i mnoge aktivnosti na Zemlji, a to područje međunarodnog javnog prava značajno je i za države koje nemaju kapacitete za slanje ljudi i satelita u svemir.

„Nepostojanje kapaciteta malih država za istraživanja u svemiru ili uopšte za svemirske aktivnosti je jedna vrsta mita, jer […] Bugarska i Rumunija, na primer, imaju svoje svemirske programe“, navodi Marko Pajović iz Fondacije „Serbian Case for Space“.

I Srbija ima kapacitete, prema njegovim riječima, pa i „određenu vrstu tehničke kompetentnosti za svemirske aktivnosti“. „Ono što bi država mogla da učini, jeste da se napravi neka vrsta nacionalne strategije za svemirske aktivnosti“, smatra Pajović.

RTS podsjeća da su Sjedinjene Američke Države prije dvije godine osnovale posebne snage za vojne poduhvate u svemiru, što znači da bi poput mora, kopna i zraka, i svemir mogao u budućnosti postati poprište rata.

„Nacionalna svemirska politika iz 2020. godine vrlo eksplicitno govori da je svemir nova ratna arena. Takođe, ta strategija kaže da će se Amerikanci vratiti na Mesec sredinom dvadesetih godina ovog veka i da će poslati čoveka na Mars već tridesetih godina“, ukazuje Bogdan Stojanović iz Instituta za međunarodnu politiku i privredu.

Iako se sporazumom iz 1979. godine zabranjuju bilo kakve komercijalne aktivnosti na Mjesecu i drugim nebeskim tijelima, nisu ga potpisale vodeće svemirske sile – Rusija, Kina, SAD i Indija. To znači da države koje imaju novca, navodi RTS, mogu nabavljati sirovine iz svemira.