Evropa jača diplomatiju kako bi zaštitila ekonomiju od Kine

Svijet

Evropska unija pokušava da osmisli defanzivniju strategiju prema Kini te diplomatskim putevima pokušava ograničiti sposobnost Pekinga da kupuje strateški važne kompanije u Evropi, njenom najvećem trgovinskom partneru, otkrivaju službenici i diplomate, prenosi Reuters.

Uprkos tome što će skupom dominirati nadolazeći izlazak Velike Britanije iz EU-a, evropski čelnici će samit 21. marta iskoristiti kako bi razgovarali i o politici prema Kini, po prvi put u mnogo godina.

Dio je to niza susreta na najvišem nivou koji se održavaju uoči posjete kineskog predsjednika Xija Jinpinga Italiji i Francuskoj i evropsko-kineskog samita 9. aprila.

Ubrzanje diplomatskih aktivnosti, što uključuje posebne odbore evropskih izaslanika, stručnjaka i ministara spoljnih poslova, pokazatelj je preispitivanja kinesko-evropskih odnosa nakon decenije trgovinskog rasta i dobre volje između Brisela i Pekinga, koja je bila u kontrastu s agresivnijim pristupom Sjedinjenih Američkih Država.

Evropa najveći trgovinski partner Kine

Evropski optimizam pretvorio se u frustraciju zbog sporosti Kine u otvaranju svoje ekonomije, rastom kineskih akvizicija u ključnim sektorima, američkog pritiska za izolacijom Kine zbog straha od špijunaže i utiska u Briselu da Peking nije ispunio svoje obećanje zauzimanja za slobodno tržište i globalizaciju.

Četiri istaknute evropske  diplomate i funkcionera koji su u bliskom kontaktu s Kinezima ističu kako gube nadu oko poslovnih pitanja koja godinama stoje na mjestu, poput pregovora o posebnom sporazumu o podsticanju investicija, o kojem se razgovara već više od decenije.

“Kinezi kažu sve prave stvari, no kad dođe vrijeme da se donese odluka, oni odgađaju i odgađaju”, tvrdi jedan funkcioner EU-a i navodi primjer prekršenog roka iz oktobra, kada je Kina trebalo da finalizuje dogovor kojim je trebala prihvatiti evropski sistem zaštite imena prehrambenih proizvoda.

Kina je odustala i od sporazuma u sklopu kojeg je trebala investirati u evropski infrastrukturni fond vrijedan nekoliko milijardi eura.

Portparol kineskog Ministarstva spoljnih poslova Lu Kang u petak je rekao novinarima da se Kina nada da će Evropa i dalje pružati “pravedno, ispravno, nediskriminirajuće okruženje” za kineske kompanije.

Kinesko-evropska trgovina dnevno bilježi preko milijardu eura razmjene, što Evropu čini najvećim trgovinskim partnerom Kine, dok je ta država na drugom mjestu, iza SAD-a, kao tržište za evropska dobra i usluge.

Ali, kineske trgovinske barijere puno su veće od evropskih u gotovo svakom ekonomskom sektoru, pokazalo je istraživanje kompanije Rhodium Group iz New Yorka i njemačkog Instituta Mercator za kineske studije.

‘Proizvedeno u Kini 2025.’

Kineske investicije u EU puno su veće od evropskih investicija u Kini u većini industrija, tvrde te dvije grupacije.

Prije dvije godine se činilo da politika “Amerike na prvom mjestu” predsjednika Donalda Trumpa ujedinjuje Evropu i Kinu, posebno nakon Xijeve obrane otvorene trgovine na Svjetskom ekonomskom forumu u Davosu.

Evropljani sada shvataju da promjena stila kineske politike nije dovela do manje protekcionizma Pekinga.

EU tvrdi da se kineska inicijativa razvoja industrija visoke tehnologije, prozvana “Proizvedeno u Kini 2025.”, temelji na ilegalnoj državnoj podršci i subvencijama koje prijete evropskoj industriji.

Kina odbacuje te optužbe.

Na samitu ovog mjeseca evropski čelnici najvjerovatnije će raspravljati je li ostvariva zabrana Huaweijevih mobilnih mreža nove generacije, iako je rasprava u evropskim prijestolnicama u ranim fazama.

Peking postaje strateški rival

Huawei je najveći svjetski proizvođač telekomunikacione opreme, suočen s propitivanjem zapadnih država zbog povezanosti s kineskom vladom i američkih optužbi da omogućava špijunažu, zbog čega Washington poziva na bojkot njegove tehnologije.

“Niko u EU ne želi izolovati Kinu. Ali, moramo se bolje opremiti protiv države koja je u nekim područjima postala strateški rival”, ističe evropski diplomata.

Kineski premijer Li Keqiang trebalo bi da učestvuje na samitu u Briselu u aprilu i tamo pozove na pravedan odnos prema Kini u trgovini i investicijama.

Li će kasnije tog mjeseca u Hrvatskoj održati samit sa 16 čelnika centralnih i istočnih članica EU-a i nekoliko država van tog bloka.