DRAGAN STANKOVIĆ: Sabor geodeta Srbije i Srpske – potvrda bratske saradnje

RUGIPP kao nosilac ekonomskog razvoja Republike Srpske, pored svih strateških projekata koje realizuje u kontinuitetu, posvećen je i unapređenju i jačanju saradnje sa partnerskim geodetskim upravama, prije svega RGZ Srbije, a Sabor geodeta Srbije i Srpske je potvrda te bratske saradnje. Sabor je pokazao da nije samo stručni skup, već međunarodna manifestacija koja postaje tradicionalna i koja zauzima ozbiljno mjesto u kalendaru događaja geodeta i drugih stručnjaka

razgovarala BORJANA SIMIĆ foto Aleksandar ARSENOVIĆ

Nakon što je u oktobru prošle godine na Fruškoj Gori održan Prvi sabor geodeta Srbije i Srpske, Drugi sabor će u Bijeljini okupiti preko 600 geodeta, inženjera, profesora, ekonomista, pravnika, donosioca odluka vodećih geodetskih institucija Republike Srpske, Brčko distrikta, Srbije, Slovenije, Sjeverne Makedonije i Crne Gore s ciljem razmjene iskustava, ideja i inovacija i razvoja geodetske profesije, koja igra ključnu ulogu u postizanju globalnih ciljeva održivog razvoja.
-Kruna Drugog sabora biće usvajanje Deklaracije kojom će se zajednički definisati dalji pravac razvoja našeg društva kroz geodetsku struku, ali i naglasiti potrebu potpisivanja sporazuma o saradnji Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove /RUGIPP/ i Republičkog geodetskog zavoda /RGZ/ Srbije, te RUGIPP i Uprave za nekretnine Crne Gore na području razmjene podataka permanentnih GNSS stanica s ciljem jačanje saradnje, ističe Dragan Stanković, direktor RUGIPP.

Precizna evidencija nepokretnosti osnov je stabilne ekonomije i privrednog rasta

– Opravdano imamo velika očekivanja od Sabora, na organizaciji smo vrijedno i dugo radili. Održavanje Sabora predstavlja novu eru saradnje između institucija Srbije i Srpske sa fokusom na čvršće institucionalno povezivanje i širu društvenu ulogu geodezije i čast mi je biti dio Organizacionog odbora. Ključna platforma našeg rada zasniva se na tri stuba: digitalizaciji, održivom razvoju i integracijama koje su već implementirane u svakodnevne poslove katastarskih institucija. Poseban značaj pridajemo povezivanju geodetskih institucija i organizacija s obje strane Drine, jer samo kroz zajednički rad možemo obezbijediti napredak i bolju budućnost za sve.
Okupljanje više od 600 stručnjaka predstavlja ne samo interesovanje, već i posvećenost RUGIPP-a jačanju veza i saradnje u oblasti geodezije i katastra. RUGIPP kao samostalan republički organ od 2010. godine može biti primjer geodetskim institucijama regiona. Naš sistem funkcioniše odlično i vjerujem da bi se kao takav mogao primjenjivati i u RGZ-u, gdje uprava djeluje pod nazorom Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture Srbije, ali i u ostalim upravama regiona. Učesnici Sabora će u dva dana imati priliku da čuju iskustva i da diskutuju sa eminentnim stručnjacima iz međunarodnih i domaćih geodetskih organizacija o temama kao što su, između ostalog: „Katastar i treća dimenzija“, „Novi model katastra nepokretnosti“, “Geoprostorni podaci u službi masovne procjene vrijednosti nepokretnosti u Republici Srpskoj“, „GEO AI za višehazardno upravljanje rizicima“, „Put Srbije kroz vještačku inteligenciju i inovacije“, ali i prisustvuju prezentaciji povodom 150. jubileja Vojno-geografskog instituta „General Stevan Bošković“ i srpske vojne geodetske službe. Na Saboru ćemo dodijeliti i priznanja za životno djelo našim kolegama kao znak zahvalnosti za nemjerljiv doprinos struci i razvoju Uprave.

Uprava radi i na uspostavljanju sistema masovne procjene vrijednosti nepokretnosti. Koliko je to bitan korak u razvoju Republike Srpske?
– Kao direktor RUGIPP-a želim istaći značaj i aktuelne aktivnosti u oblasti masovne procjene vrijednosti nepokretnosti. Ovaj sistem nam je, kroz izmjene i dopune Zakona o premjeru i katastru, dodijeljen kao nova nadležnost koju će realizovati Sektor za evropske integracije, međunarodne projekte i poslove tržišta nepokretnosti. Ovaj proces nije samo zakonska obaveza već i strateški projekat od ključne važnosti za modernizaciju upravljanja imovinom i poreskog sistema u našoj Republici.
Masovna procjena predstavlja savremeni pristup utvrđivanju tržišne vrijednosti nepokretnosti na širokom nivou, koristeći precizne i transparentne metode. Time se postiže pravičniji i efikasniji sistem oporezivanja, koji reflektuje stvarnu vrijednost imovine, a ne zastarjele ili proizvoljne procjene. Za građane to znači veću pravnu sigurnost i pošteniji poreski tretman, dok lokalnim zajednicama omogućava stabilnije prihode i kvalitetniju osnovu za razvojne politike.
Ova godina protekla je u znaku intenzivne obuke i stručnog usavršavanja kadrova ključnih za uspostavljanje i održavanje ovog sistema. Obuke se sprovode uz podršku švedskog donatorskog projekta „Digitalno unapređenje upravljanja zemljištem za evropsku budućnost BiH“ – DELEF, a u saradnji sa renomiranim stručnjacima iz Švedske i Slovenije, koji prenose svoja znanja i iskustva iz oblasti masovne procjene. RUGIPP je i sa RGZ Srbije na 16. Regionalnoj konferenciji o katastru i infrastrukturi geoprostornih podataka krajem juna prošle godine u Laktašima potpisao Sporazum kojim je predviđena saradnja i u oblasti masovne procjene vrijednosti nepokretnosti i razmjena stečenog znanja i iskustava, priprema i realizacija projekata, ali i međusobno usaglašavanje određenih pitanja.

Glavni ciljevi naše uprave, utvrđeni kroz više strateških ciljeva i razvojnih programa, fokusirani su na kvalitet, efikasnost, efektivnost, transparentnost i odgovornost

Kako teku aktivnosti na tehničkom razvoju sistema masovne procjene?
– Paralelno sa razvojem ljudskih kapaciteta, radi se i na tehničkom unapređenju – u toku je usavršavanje aplikacije za rad na terenu, dok je u Laktašima nastavljen ranije započet popis pojedinih katastarskih opština, što predstavlja jedan od prvih koraka u praktičnoj implementaciji sistema. Započeli smo i kampanju da bismo informisali građane i stručnu javnost o početku postupka masovne procjene vrijednosti nepokretnosti, objasnili šta je masovna procjena, pružili jasne i dostupne informacije, te razbili eventualne predrasude kako bi se smanjili nesporazumi i dezinformacije i ojačali povjerenje u institucije.
Važno je istaći da smo nedavno zaključili sporazume o saradnji pri uspostavi sistema masovne procjene vrijednosti nepokretnosti sa 10 opština i gradova širom Republike Srpske. Upravo će to biti lokacije na kojima ćemo vršiti prikupljanje i obradu podataka sa terena, kao ključni korak u uspostavljanju sistema. Ova inicijalna faza predstavlja temelj na kojem ćemo, kroz projekat Svjetske banke „Unapređenje geoprostorne infrastrukture i procjene vrijednosti nekretnina“ – GIVE, realizovati implementaciju masovne procjene na čitavoj teritoriji Republike Srpske, čime će svi građani imati koristi od efikasnijeg i pravednijeg sistema.
Posebno ističem podršku međunarodnih partnera, prije svega Svjetske banke kroz projekat GIVE, te švedskog donatorskog projekta DELEF. GIVE projekat se sastoji od pet ključnih komponenti, među kojima masovna procjena zauzima centralno mjesto, uz podršku e-upravljanju, razvoj infrastrukture geoprostornih podataka, institucionalni razvoj i operativne aktivnosti. DELEF je pak tehnička podrška koja kroz transfer znanja, obuke naših zaposlenih i ekspertizu omogućava da usvojimo najbolje evropske standarde u digitalnoj infrastrukturi prostornih podataka. Jedan od posebno značajnih projekata koji se tiču RUGIPP-a kao korisnika projekta jeste Projekat LiDAR snimanja teritorije Republike Srpske. Projekat, čiji je cilj povećanje dostupnosti preciznih geoprostornih podataka LiDAR tehnologijom, finansira se iz IPA II fonda Evropske unije. Ukupna vrijednost projekta za Republiku Srpsku i Federaciju Bosne i Hercegovine je oko 2,2 miliona evra, a odnosi se ne samo na LiDAR snimanje nego i na nabavku neophodnih hardverskih resursa. U suštini, ovim projektom se vrši dopuna postojećih LiDAR podataka kako bi se u potpunosti pokrilo područje LiDAR podacima, u našem slučaju, Republike Srpske i unaprijedio kvalitet i broja usluga koje RUGIPP pruža javnom i privatnom sektoru, te dijeljenje i razmjena visokopreciznih podataka svim zainteresovanim stranama putem e-usluge. Očekuje se da projekat bude završen do kraja godine.

RUGIPP konstantno radi i na osnivanju katastra nepokretnosti i premjeru?
– Do sada smo osnovali 703 katastarskih opština ili oko 42 odsto teritorije Republike Srpske. U toku je priprema podataka za izlaganje za 25 katastarskih opština, dok je za 69 katastarskih opština završena priprema podataka za izlaganje i baze su spremne za izlaganje. Kada je riječ o premjeru, u proteklom periodu Uprava je započela katastarski premjer aerofotogrametrijskom metodom snimanja nepremjerenih dijelova opštine Nevesinje. Ovo je jedina teritorija Republike Srpske za koju nije izvršen katastarski premjer u Gaus-Krigerovoj projekciji, odnosno tzv. novi katastarski premjer.
U toku godine okončan je katastarski premjer GNSS i polarnom metodom snimanja katastarskih opština Gornji Podgradci 1 (Gradiška), Trebinje 1 (Trebinje), i Zvornik 1 (Zvornik). Takođe, u maju ove godine započeli smo katastarski premjer katastarske opštine Prnjavor, a završetak radova očekuje se u septembru 2026. godine. Za ove katastarske opštine utvrdili smo da tačnost postojećeg premjera nije na zadovoljavajućem nivou i da je u velikoj mjeri neažuran, te da se kroz redovno održavanje toga premjera u velikoj mjeri ne mogu otkloniti postojeći nedostaci. Katastarskim premjerom dobijamo ažuran i tačan katastarski plan koji će služiti kao osnova za uspostavu katastra nepokretnosti. Tačnost graničnih tačaka katastarskih parcela u ovim premjeima je 10 cm, što je višestruko tačnije od katastrskih premjera koje smo ranije radili. Napretkom tehnologije i metoda mjerenja danas možemo postići pomenute rezultate u geodetskim premjerima.

Radite i na eksproprijacijama i digitalizaciji analognih katastarskih planova?
– U proteklom periodu završili smo terenske geodetsko-tehničke radove na obilježavanju linije eksproprijacije u dužini od oko 74 km u 17 katastarskih opština za potrebe izgradnje auto-puta Banja Luka-Prijedor, te je izrađen elaborat ovih radova koji je dostavljen područnim jedinicama na provođenje. Radi se o dodatnim geodetsko-tehničkim radovima, uglavnom radi izgradnje pristupnih saobraćajnica, vodotoka i kanala u toku izgradnje auto-puta Banja Luka-Prijedor.
Očekujemo da do kraja godine provedemo i promjene u evidencijama o nepokretnostima na osnovu izrađenog elaborata, čime bi se ostvarili uslovi za vršenja samog postupka eksproprijacije radi izgradnje autoputa Banjaluka-Prijedor.

Masovna procjena predstavlja savremeni pristup utvrđivanju tržišne vrijednosti nepokretnosti, čime se postiže pravičniji i efikasniji sistem oporezivanja, koji reflektuje stvarnu vrijednost imovine, a ne zastarjele ili proizvoljne procjene

U proteklom periodu aktivno smo radili i na digitalizaciji analognih katastarskih planova. Cilj nam je da izvršimo digitalizaciju svih analognih katastarskih planova, kako bismo podatke novog katastarskog premjera koje održavamo dobili u digitalnom obliku, te stvorili preduslove za osnivanje katastra nepokretnosti. U proteklih godinu i po dana digitalizovano je preko deset odsto analognih katastarskih planova.
Očekujemo da u toku godine završimo i LiDAR skeniranje teritorije Republike Srpske čime će Uprava dobiti digitalni model terena, digitalni model površi i klasifikovani oblak tačaka koji se može koristiti za dodatne analize i obrade podataka, te dobijati neki drugi prostorni podaci. Ovo je projekat koji se finansira iz IPA fondova za cijelu teritoriji BiH.
U toku godine planiramo nastavak digitalizacije katastarskih analognih katastarskih planova i započeti katastarski premjer još tri katastarske opštine radi dobijanja kvalitetnih i ažurnih podataka o nepokretnostima. U te svrhe izradili smo i Projekat digitalizacije analognih katastarskih planova i Projekat katastarskog premjera za tri katastarske opštine. Takođe, plan nam je i digitalizacija podataka katastra vodova, odnosno preciznije rečeno unos podataka katastra vodova u bazu podataka o vodovima.

Pitanje imovine Republike Srpske je jedno od najaktuelnijih pitanja?
– Ustavom BiH, Aneks 4 Dejtonskog mirovnog sporazuma, članom III propisano je da sve Vladine funkcije i ovlašćenja koja nisu ovim Ustavom izričito data institucijama BiH pripadaju entitetima. Ustavom Republike Srpske članom 58. propisano je da se svojinska prava i obaveze nad sredstvima u društvenoj svojini i uslovi pod kojima se ta sredstva prenose u druge oblike svojine uređuju zakonom, kao i da se sredstva u društvenoj i državnoj svojini mogu otuđivati, po pravilu, samo po tržišnim kriterijumima. Takođe, Ustavom Republike Srpske članom 68, tačka 6, propisano je da Republika uređuje i obezbjeđuje, između ostalog, svojinske i obligacione odnose i zaštitu svih oblika svojine.
Na osnovu datih ovlašćenja Republika Srpska je donijela niz materijalnih zakonskih propisa na osnovu kojih je ukinula društvenu svojinu na nepokretnoj imovini na teritoriji Republike Srpske. Stoga se da zaključiti da su Ustav BiH i Ustav Republike Srpske i materijalni zakonski propisi koje je usvojila Narodna skupština Republike Srpske, a kojima se uređuje oblast nepokretnosti na teritoriji Republike Srpske dokaz da nepokretna imovina na teritoriji Republike Srpske pripada Republici Srpskoj. Isto tako, nepokretna imovina u skladu sa Ustavom BiH i Ustavom Federacije BiH koja se nalazi na teritoriji Federacije BiH pripada Federaciji BiH.

Iako se RUGIPP kroz svoj rad suočava sa različitim izazovima, uvijek je spremna da ide u susret novim tehnologijama u oblasti geodezije i informatike, te prilagođavanju novim propisima iz geodetske i imovinsko-pravne oblasti

Pri kraju smo godine, jeste li zadovoljni postignutim rezultatima do sada?
– Iako se RUGIPP kroz svoj rad suočava sa različitim izazovima, uvijek je spremna da ide u susret novim tehnologijama u oblasti geodezije i informatike, te prilagođavanju novim propisima iz geodetske i imovinsko-pravne oblasti.
Glavni ciljevi naše uprave, utvrđeni kroz više strateških ciljeva i razvojnih programa, fokusirani su na kvalitet, efikasnost, efektivnost, transparentnost i odgovornost u Upravi. Ukoliko efikasno realizujemo postavljene ciljeve, samim tim stvaramo i temelj za ekonomski razvoj i društveni prosperitet Republike Srpske, što ukazuje da su te aktivnosti od velikog značaja, ali je isto tako velika i odgovornost u obavljanju svih poslova iz nadležnosti koje su nam povjerene. Naši napori ogledaju se u konkretnim rezultatima, između ostalog, i u tome što osmu godinu zaredom dobijamo pozitivno mišljenje Glavne službe za reviziju javnog sektora Republike Srpske o provedenoj finansijskoj reviziji, što nas posebno veseli i tjera da i dalje radimo najbolje što možemo. Takav kontinuitet rezultat je predanog rada rukovodstva i svih zaposlenih.
U revizorskom izvještaju navodi se, između ostalog, da finansijski izvještaji RUGIPP-a istinito i objektivno prikazuju, u svim materijalno značajnim aspektima, finansijsko stanje imovine i obaveza, kao i izvršenje budžeta za prethodnu godinu, u skladu sa propisanim okvirom finansijskog izvještavanja za javni sektor važećim u Republici Srpskoj. Ovakav pozitivan revizorski izvještaj posebno je značajan s obzirom da RUGIPP ima 64 organizacione jedinice raspoređene na teritoriji cijele Republike Srpske, kao i veliki broj transakcija koje se obavljaju posredstvom tri fonda, zbog čega je vrlo teško dobiti pozitivne ocjene. Pozitivno mišljenje značajno je i zbog činjenice da RUGIPP sprovodi milionske nabavke kako za potrebe vlastitog rada, tako i za angažovanje geodetskih organizacija, koje prema Zakonu o premjeru i katastru Republike Srpske, obavljaju dio geodetskih radova.

Takođe, Svjetska banka prihvatila je završni revizorski izvještaj nezavisne revizorske kuće za projekat „Registracija nepokretnosti – dodatno finansiranje“ koji je implementirao RUGIPP. U izvještaju je navedeno da su finansijski izvještaji projekta sačinjeni u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima i smjernicama Svjetske banke i da istinito i objektivno prikazuju, u skladu sa pravilima i zadacima projekta, finansijsko stanje. Pored toga, predstavnici Svjetske banke izrazili su zahvalnost projektnom timu RUGIPP-a na predanom radu i rukovođenju projektom.
Dodao bih i da je od niza uspješno provedenih aktivnosti u toku prethodne godine, Uprava, između ostalog, okončala geodetsko-tehničke radove i sprovela postupke eksproprijacije za sve kapitalne projekte Republike Srpske za koje je bila zadužena, a u svrhu izgradnje infrastrukturnih objekata. U ovoj godini završene su aktivnosti za magistralni gasovod Šekovići, Milići i krak Vlasenica – Igrišta – Han Pijesak ukupne dužine oko 44 km. Uprava je prikupila izvode iz javnih evidencija za trasu gasovoda i sada bi trebalo da se pristupi izradi prostorno planskih dokumenata za izgradnju gasovoda.
Svjesni smo da se poslovi koje smo planirali i izazovi koji su pred nama ne mogu uspješno završiti bez stručnih i kvalitetnih ljudskih resursa, daljeg ulaganja u njihovo znanje i pružanja mogućnosti napredovanja, čime se stvara pozitivna klima u kojoj će preduzeće i zaposlenici bolje funkcionisati i biti na usluzi našim najbrojnijim korisnicima, a to su građani, zatim privrednici i investitori. Cilj nam je maksimalno doprinijeti razvoju i poboljšanju uslova života i rada Republike Srpske.

Ključna platforma našeg rada zasniva se na tri stuba: digitalizaciji, održivom razvoju i integracijama koje su već implementirane u svakodnevne poslove katastarskih institucija

ŠTA JE ČIJE
Svi znamo i svi se nosimo sa problemima koji se tiču pitanja osporavanja nepokretne imovine u svojini Republike Srpske. Međutim, isto tako znamo da jedan od osnova za ostvarivanje ekonomskog razvoja i prosperiteta svakog društva i vršenja vlasti predstavlja korišćenje nepokretne imovine, kao i upravljanje tom imovinom. To znači da je osnov upravljanja nepokretnostima tačna evidencija o pravu i nosiocu prava na toj nepokretnoj imovini. Tačno određivanje nosioca prava omogućava da se ta imovina popiše, utvrde podaci o dosadašnjem raspolaganju, predvidi buduće raspolaganje, donese plan kupovine novih dobara, utvrdi plan finansijskih sredstava neophodnih za realizaciju planova upravljanja, itd.

REGISTAR INVESTICIONIH LOKACIJA
Precizna evidencija nepokretnosti osnov je stabilne ekonomije i privrednog rasta, ali su građanima i investitorima potrebne i informacije o mogućnostima korišćenja zemljišta, infrastrukturi, tržišnoj vrijednosti nepokretnosti. Zato radimo i na Registru investicionih lokacija, kao ključnom instrumentu u privlačenju novih investicija, razvoju lokalne privrede i stvaranju povoljnog poslovnog okruženja.
RUGIPP je razvio ovu aplikaciju koja omogućava jednostavno mapiranje i pristup relevantnim informacijama o potencijalnim lokacijama za ulaganje, što značajno doprinosi privlačenju investicija i promociji lokalnog ekonomskog razvoja. Njegova osnovna namjena je popunjavanje i održavanje podataka o dostupnim investicijama putem kojeg će poslovna zajednica i građani imati uvid u planove razvoja u lokalnim zajednicama u domenu investicionih projekata.
Registar je kreiran kako bi pomogao svima, naročito manje razvijenim lokalnim zajednicama da mapiraju svoje poslovne zone i učine ih dostupnim potencijalnim investitorima.

BENEFIT SISTEMA MASOVNE PROCJENE
Sistem masovne procjene će, kada se u potpunosti uspostavi značajno doprinijeti transparentnosti tržišta nepokretnosti i efikasnijem planiranju fiskalnih politika na lokalnom i republičkom nivou. Naravno, ovaj proces je složen i zahtijeva stalnu posvećenost. Planiramo intenziviranje terenskih aktivnosti u narednom periodu, uz zapošljavanje dodatnih stručnih kadrova i primjenu najsavremenijih tehnologija poput LiDAR snimanja, kao i novih ortofoto snimaka. Uz to, u saradnji sa lokalnim zajednicama kontinuirano radimo na uređenju i ažuriranju podataka, uključujući i adresni registar, koji je ključan za precizno i efikasno funkcionisanje cijelog sistema.
Cilj nam je jasan – uvesti pouzdan, transparentan i pravičan sistem procjene nepokretnosti koji će služiti interesima svih građana Republike Srpske. Time se ne samo ispunjavaju zakonske obaveze, već se i jača povjerenje u institucije i otvaraju novi prostori za razvoj i napredak naših lokalnih zajednica.
RUGIPP je posvećen nastavku ove reforme, jačanju saradnje sa međunarodnim partnerima i stalnom unapređenju usluga koje pružamo građanima i privredi. Uvjeren sam da će ovaj proces donijeti dugoročne koristi i postaviti temelje za održivi razvoj Republike Srpske.

LOV I FUDBAL
Dragan Stanković je aktivan i kao sportski radnik, trenutno obavlja funkciju generalnog menadžera Fudbalskog kluba „Laktaši“. Pod njegovim vodstvom FK Laktaši su za veoma kratko vrijeme prošli put od „davljenika“ na drugoligaškom Zapadu, do šampiona Republike Srpske za sezonu 2024/2025 i trenutnog lidera na tabeli u tekućoj sezoni. Predsjednik je i Kik – boks kluba „Hektor“ iz Laktaša, koji bilježi odlične rezultate kako kod nas, tako i na svjetskoj sceni. Stanković je i aktivni član Lovačkog udruženja „Kozara“ iz Laktaša. Aktivan je i u svojoj zajednici, član je Crkvenog odbora parohije Veliko Blaško – Šušnjari i nosilac je mnogih društveno korisnih aktivnosti u svojoj zajednici, te dobitnik više gramata Srpske pravoslavne crkve.